2.3 ℃
80 jaar geleden werd een Amerikaanse bommenwerper neergehaald boven Uitgeest door de Duitse bezetter. Zaterdag 10 februari werden de Amerikaanse bemanningsleden herdacht bij het monument dat hiervoor is opgericht bij Fort Veldhuis. Waarnemend consul-generaal van de Verenigde Staten Christine Jackson was daarbij aanwezig, net als vertegenwoordigers van het gemeentebestuur en de gemeenteraad van Uitgeest. Er werden gedichten voorgelezen door het Comité 4 mei Uitgeest en kinderburgemeester Vesper Snijder.
Welkom allen, en een warm welkom ook aan onze gast van de Amerikaanse Ambassade die ik in het Engels zal verwelkomen.
Acting Consul Generaal of the USA Christine Jackson, it’s an honor to welcome you at this memorial. I will give the speech in Dutch, but there is an English version for you.
80 jaar zijn voorbij. Een heel mensenleven sinds 10 februari 1944. De dag waarop tien jonge Amerikanen opstegen vanuit Norfolk met hun bommenwerper. Samen met nog 1000 andere vliegtuigen. Hun missie, het bombarderen van industriële doelen in het midden van Duitsland, was aan het begin van de middag gelukt. Het vliegtuig, Hells Belles gedoopt door de bemanning, had nog maar een korte reis voor de boeg tot het weer veilig was.
Maar hun Boeing haalde de overkant van de Noordzee niet. Het werd onder vuur genomen door Duitse vliegtuigen. De rechtervleugel brak af en het toestel stortte neer, hier op deze plek.
We hebben het over een vliegramp. Maar waar we het eigenlijk over hebben, zijn tien mensen die hebben gestreden voor onze vrijheid. De jonge mannen werden uit het vliegtuig geslingerd nadat het onder vuur was genomen. Vier van hen vonden hier de dood. De zes anderen overleefden en werden naar Fort Veldhuis gebracht.
Vier Amerikanen die hier hun leven hebben verloren voor het grotere doel. En zes anderen die huiswaarts keerden. Elk met hun eigen herinnering aan wat hier gebeurd is. Hoe vaak zullen zij wakker zijn geworden en de crash hebben herbeleefd? Hoe vaak zullen zij nog gedacht hebben aan hun kameraden? Hun moed, hun angst, hun vastberadenheid en hun grote hart om offers te brengen. Dát is wat wij hier herdenken. Ook nu nog, 80 jaar, een heel mensenleven later.
Steeds meer overlevenden van de Tweede Wereldoorlog ontvallen ons. Daarom is het juist nu ook nog belangrijk om hun verhalen levend te houden. Want het verhaal van deze jonge Amerikanen, is het verhaal van vele anderen die nu strijden in landen waar oorlog is. Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog werd gezegd: Dit nooit meer. Helaas heeft de wereld deze belofte niet kunnen waarmaken.
Hier, op deze plek van herinnering, wil ik het kameraadschap van deze mannen als symbool stellen. Zij waren tot elkaar veroordeeld. Moesten elkaar blind vertrouwen en legden hun leven in de handen van de ander. Ze moesten samenwerken om hun taak te volbrengen.
Onze huidige maatschappij wordt steeds individualistischer. We verharden en doen steeds meer alleen. Terwijl wij mensen gezelschapsdieren zijn. We hebben elkaar nodig om te overleven. Niet alleen praktisch, maar ook in sociaal opzicht. Kameraden zijn onbetaalbaar.
Het is zo belangrijk om elkaar te zien en te horen. Alleen door te luisteren, kunnen we elkaar misschien begrijpen. En kunnen we samen problemen oplossen. We moeten vertrouwen op anderen. We hebben elkaar nodig. Net zoals de tien bemanningsleden van de Hells Belles elkaar nodig hadden.
Samen vochten zij voor onze vrijheid. Laten wij hun voorbeeld volgen. Laten we elkaar weer wat meer vertrouwen en bouwen op de ander. Laten we horen, omkijken en luisteren naar elkaar en proberen de ander te begrijpen. Laten we ons samen inzetten voor een mooiere, betere wereld.
